ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΣ

 

1)   Πώς γεννήθηκε στο μυαλό σας η ιδέα για ένα Θεατρικό Φεστιβάλ Ελληνικού Έργου;

 

- Σαν συγγραφέας, μετά από αρκετά χρόνια στον χώρο του θεάτρου και πολλή προσπάθεια, μπορώ να πω ότι γνωρίζω τα προβλήματα των Ελλήνων συγγραφέων. Ένα από τα μεγαλύτερα είναι ότι το έργο τους βρίσκεται σε αμφισβήτηση και απαξίωση κατά την μετά Κουν εποχή. Οι συνέπειες αυτού είναι ότι δεν βρίσκουν εύκολα –πλην ορισμένων εκτυφλωτικών εξαιρέσεων- θεατρικό παραγωγό ή σκηνοθέτη που να τους στηρίξει και να ανεβάσει το έργο τους με εμπιστοσύνη στη σκηνή. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο συγγραφέας να αναγκάζεται να καταφεύγει σε λύσεις που δεν αναδεικνύουν πάντα το έργο και τις δυνατότητές του και ο κύκλος της απαξίωσης να συνεχίζεται. Καλά έργα υπάρχουν, νέοι συγγραφείς με δυνατότητες υπάρχουν, το επόμενο βήμα είναι η παράστασή τους και η αναμέτρησή τους με το κοινό. Το Ελληνικό έργο πρέπει να το δούμε σαν σύνολο και όχι σαν μεμονωμένες περιπτώσεις συγγραφέων που για κάποιους λόγους –αξιοκρατικούς ή μη- έχουν προωθηθεί στο σανίδι. Με αυτό το σκεπτικό προέκυψε η ιδέα ενός Φεστιβάλ, όπου, με ολοκληρωμένες κανονικές παραστάσεις, έργα σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων θα μπορούν να παρουσιαστούν στο κοινό και οι συγγραφείς να πάρουν πίσω τις αντιδράσεις κοινού και κριτικών γεγονός που θα τους δώσει τη δυνατότητα βελτίωσης. Έτσι γίνεται σε όλον τον κόσμο εδώ και χρόνια. Έτσι θα έπρεπε να γίνεται και στην Ελλάδα. Η ιδέα –μετά από αρκετές κλειστές πόρτες, οφείλω να ομολογήσω- βρήκε ανοιχτή την αγκαλιά του Αγγέλων Βήμα και τώρα μπορούμε να πούμε ότι έχει γίνει πραγματικότητα το Φεστιβάλ διαρκείας Ελληνικού έργου του 21^ου αιώνα. 

 

2)   Πού στοχεύει αυτό το φεστιβάλ;

 

- Όπως είπα και πιο πάνω το Φεστιβάλ μας στοχεύει στην ανάδειξη του σύγχρονου Ελληνικού έργου. Γιατί πιστεύουμε ότι μπορεί να σταθεί ισάξια δίπλα στα καλά ξένα έργα. Αλλά και σε κάτι περισσότερο. Στην ανατροπή της διαδεδομένης απαξίωσής του και της ξενολαγνείας που αποτρέπει πολλούς θεατρικούς επιχειρηματίες και σκηνοθέτες να ανεβάζουν Ελληνικά έργα. Το κοινό που αγαπά το θέατρο πηγαίνει στις προτεινόμενες παραστάσεις. Αν δεν προτείνονται Ελληνικά έργα δεν θα τα εμπιστευτεί. Έτσι ο στόχος μας είναι διπλός. Να ανεβάζουμε Ελληνικά έργα και να πείσουμε το κοινό να τα εμπιστεύεται και να τα απολαμβάνει χωρίς ενοχές, γιατί τα Ελληνικά έργα δεν επικοινωνούν μόνο με τη γλώσσα με το ελληνικό κοινό, κυρίως επικοινωνούν με τους κώδικές μας. Δύσκολος στόχος που θέλει πολλή μεγάλη αφοσίωση και δουλειά. Αλλά ελπίζουμε να τα καταφέρουμε με τη βοήθεια και του κοινού.

 

3       Γιατί επιλέξατε ως θεματική του το έγκλημα;

 

- Ήταν η φετινή θεματική ενότητα του Αγγέλων Βήμα. Μας άρεσε και σκεφτήκαμε να ενσωματωθούμε σ’ αυτήν. Το πρόβλημα ήταν να βρούμε Ελληνικά έργα που να έχουν μια σχέση με το νουάρ, έστω και χαλαρή. Μετά από μια έρευνα βρέθηκαν Ελληνικά έργα που συνδέονται στενά ή πιο χαλαρά μ’ αυτή τη θεματική ενότητα. Δεν ήταν παραγγελίες. Δεν είμαι σίγουρη ότι μια παραγγελία συχνά μπορεί να φέρει στη σκηνή ένα πραγματικά καλό έργο. Αλλά και τίποτα δεν αποκλείω, αν ο συγγραφέας παλεύει με το ίδιο θέμα εκείνη τη στιγμή.

 

4)   Γιατί θεωρείτε ότι οι Έλληνες θεατές είναι συνήθως δύσπιστοι απέναντι σε έργα Ελλήνων συγγραφέων;

 

- Γιατί έχουν εκπαιδευτεί να μη τα εμπιστεύονται. Βλέπουν γύρω τους να παίζονται συνεχώς ξένα έργα, να προωθούνται με παρουσιάσεις και διαφημίσεις και να προβάλλονται ως αριστουργήματα και επηρεάζονται. Σου λέει ποιος είναι αυτός ο Διαλεγμένος μπροστά στον Άλμπυ, ποιος είναι αυτός ο Σεβαστίκογλου ή η Αναγνωστάκη, ο Μέντης, ο Κατσικονούρης μπροστά στο Ουίλιαμς. Ή ποιος είναι ο Φλουράκης, η Ράπη, η Σπηλιώτη, ο Τζανάτος, ο Ζουγκός ή η Βιτάλη μπροστά στη Σάρα Κέιν και τόσους άλλους που βλέπουμε στις σκηνές μας; (Για να πω μερικά ονόματα που ήρθαν τώρα στο μυαλό μου μεταξύ και άλλων άξιων Ελλήνων συγγραφέων). Αν υπήρχε κάποια πολιτιστική πολιτική περί θεάτρου στη χώρα μας, και όχι απλώς όπως παλιότερα επιλεγμένες επιχορηγήσεις, τότε τα πράγματα θα ήταν αλλιώς. Όλα θα ήταν αλλιώς. Συγχωρείστε μου τις συγκρίσεις αλλά πιστεύω ότι οι Έλληνες συγγραφείς είναι «κακοποιημένοι» από την πολιτεία και όχι μόνο.

 

5)   Οι έξι συγγραφείς που συμμετέχουν στο Φεστιβάλ είναι δημιουργοί καταξιωμένοι. Θα υπάρξει κάποια ανάλογη πρωτοβουλία για πρωτοεμφανιζόμενους ή έστω νέους θεατρικούς συγγραφείς;

 

- Οι έξι συγγραφείς που συμμετέχουμε στο Φεστιβάλ με έργα κάτω από τον γενικό τίτλο «Έξι εγκλήματα ζητούν συγγραφέα» είναι η Νίνα Ράπη, ο Τσιμάρας Τζανάτος, ο Δημήτρης Ζουγκός, η Λεία Βιτάλη, ο Ανδρέας Φλουράκης, η Χρύσα Σπηλιώτη. Όλοι είτε βραβευμένοι είτε παιγμένοι με επιτυχία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Άλλοι νεότεροι άλλοι παλαιότεροι αλλά πάντα του 21^ου αιώνα. Φυσικά αυτό το Φεστιβάλ φιλοδοξεί να αποτελέσει και φυτώριο –αν μου επιτρέπεται ο όρος- για νέους συγγραφείς. Θα έχουν συμπαράσταση σε όλα τα επίπεδα, από τη συγγραφή έως την τελική παράσταση με τη στήριξη του Αγγέλων Βήμα.

 

6) Πώς βλέπετε το τοπίο της ελληνικής δραματουργίας σήμερα στην Ελλάδα; Υπάρχουν φωνές, υπάρχουν ταλέντα; Τι μας λείπει;

 

   - Υπάρχει καλό Ελληνικό έργο σήμερα. Ο Έλληνας δραματουργός έχει ξεφύγει πια από την ηθογραφία και ακολουθεί νέους δρόμους, συμπλέοντας άλλοτε με τις τάσεις που επικρατούν στο εξωτερικό και άλλοτε ακολουθώντας μια δική του πορεία ανένταχτη που σηματοδοτεί ένα ιδιαίτερο ψάξιμο φόρμας και βάθους. Σε κάθε περίπτωση κάθε έργο θέλει να δοκιμαστεί στη σκηνή, να τριφτεί πάνω της και να εμπιστευτεί τον εαυτό του για να το εμπιστευτεί και το κοινό. Όλα τα άλλα είναι φιοριτούρες.

 

6)   Είστε από τους ελάχιστους Έλληνες συγγραφείς που έχετε δει έργα σας να παρουσιάζονται στο εξωτερικό. Τι φταίει και η ελληνική παρουσία, σε επίπεδο δραματουργίας, είναι τόσο περιορισμένη στην παγκόσμια σκηνή;

 

- Η αλήθεια είναι ότι είναι λίγοι οι συγγραφείς που έργα τους έχουν παρουσιαστεί έξω αλλά γίνονται όλο και περισσότεροι με την ιδιωτική πρωτοβουλία και κάποια προγράμματα που υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πρόβλημα είναι ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει πολιτιστική πολιτική –όπως είπα και πιο πάνω- που θα βοηθούσε στην προώθηση των έργων στο εξωτερικό, όπως συμβαίνει με τα ξένα έργα που μέσω των μορφωτικών ακολούθων ή των άλλων ιδρυμάτων που υπάρχουν στις άλλες χώρες. Αυτή η πρακτική που προωθεί τον πολιτισμό της κάθε χώρας στις άλλες δεν υπάρχει στη δική μας παρά μόνο με ελάχιστες εξαιρέσεις κάποιων μη κρατικών ιδρυμάτων που βρίσκονται ως επί τω πλείστον στο εξωτερικό. Ο δρόμος είναι μακρύς ακόμη και θα είναι πάντα μακρύς χωρίς τη βούληση της πολιτείας.

 

7)   Ποιος είναι ο ρόλος της ελληνικής πολιτείας σε ό,τι αφορά την ελληνική δραματουργία;

 

- Αυτή τη στιγμή δεν παίζει κάποιο συγκεκριμένο ρόλο γιατί δεν έχει κάποια πολιτιστική πολιτική. Ελπίζω κάποια στιγμή αυτό να αλλάξει γιατί ο πολιτισμός κάθε χώρας είναι μια βαριά βιομηχανία αφ΄ενός και αφ’ ετέρου ένας ισχυρός πρεσβευτής που μπορεί να στηρίξει και να ανυψώσει την εικόνα της χώρας αλλά και την διείσδυσή της στις συνειδήσεις των ξένων.

 

8)   Κατά πόσο θεωρείτε ότι η κρίση των τελευταίων χρόνων μπορεί να λειτουργήσει και δημιουργικά στον χώρο του θεάτρου και όχι μόνο;

 

- Είναι παρηγορητικό να λέμε ότι η κρίση μπορεί να λειτουργήσει θετικά σε μια χώρα. Ή αλήθεια είναι –φοβάμαι- πως στο χώρο του πολιτισμού δεν μπορεί να έχει τόσο θεαματικά αποτελέσματα. Ο πολιτισμός χρειάζεται οικονομική υποστήριξη για να υπάρξει και αυτή δεν είναι δυνατή εν καιρώ κρίσης. Τότε εμφανίζονται οι επιτήδειοι που προωθούν ό,τι μπορεί να φέρει μεγαλύτερο και ευκολότερο κέρδος. Αυτό δεν συνάδει με τον πολιτιστικό πολιτισμό. Από την άλλη πλευρά –σαν δημιουργούς- η κρίση μπορεί να μας επηρεάσει διπλά. Να βαθαίνουμε στις σκέψεις μας και να παλεύουμε περισσότερο ευαισθητοποιημένοι από τις καταστάσεις. Φυσικά όλα αυτά θα συμβούν αν έχουμε την πολυτέλεια να διαθέτουμε χρόνο για τη δημιουργία. Και αν δεν μας τρώει όλο το χρόνο και την ενέργειά μας η προσπάθεια για την επιβίωση. Δεν ακούγεται πολύ αισιόδοξο αυτό. Αλλά το αισιόδοξο είναι ότι κάποιοι δεν το βάζουν κάτω και συνεχίζουν την ουτοπία. Και με την ουτοπία πάει ο κόσμος μπροστά.

 

(Απόσπασμα από συνέντευξη στην ΙΩΑΝΝΑ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ)

 

Φεστιβάλ Θεατρικών Συγγραφέων οργανώνει η Λεία Βιτάλη, καλύπτοντας ένα κενό, με μηδενική υποστήριξη...

Εθνική πολιτική για το νέο ελληνικό θεατρικό έργο δεν υπήρχε, δεν υπάρχει κι απ' ό,τι φαίνεται δεν προβλέπεται να υπάρξει και στο εγγύς μέλλον. Είναι ο λόγος που η πολυβραβευμένη Λεία Βιτάλη, από τις σημαντικότερες φωνές της σύγχρονης δραματουργίας, αποφάσισε, με μηδενική υποστήριξη, να πάρει το «όπλο» της και να σκαρώσει ένα Φεστιβάλ Θεατρικών Συγγραφέων στο «Αγγέλων Βήμα».

 

Η ειδοποιός διαφορά με ανάλογα εγχειρήματα που καταφεύγουν, ελλείψει μέσων, στην ανέξοδη και εύκολη λύση του αναλογίου είναι ότι θα δούμε τα φρεσκογραμμένα έργα έξι δραματουργών (Νίνα Ράπη, Τσιμάρας Τζανάτος, Δημήτρης Ζουγκός, Λεία Βιτάλη, Ανδρέας Φλουράκης, Χρύσα Σπηλιώτη) σε κανονικές πολυπρόσωπες παραστάσεις.

«Δεν είναι κάτι νέο το φεστιβάλ», μας προκαταλαμβάνει η δραματουργός. «Εδώ και πολλά χρόνια προσπαθώ να συμβάλω στην ανάδειξη του σύγχρονου ελληνικού θεατρικού έργου πιστεύοντας ακράδαντα αυτό που είχε πει ο αείμνηστος Κάρολος Κουν: ότι το ελληνικό θέατρο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ελληνικό έργο».

 

Των λόγων της το αληθές επιβεβαιώνει η διαχρονική προσπάθειά της να εξασφαλίσει την αρωγή της εγχώριας δραματουργίας από το υπουργείο Πολιτισμού… Αλλά για ακόμα μια φορά «δεν προέκυψε τίποτα το ουσιαστικό».

 

Οι υπόλοιπες χώρες έχουν εδώ και δεκαετίες συγκεκριμένη πολιτική για την προώθηση των θεατρικών έργων τους μέσω ειδικών προγραμμάτων του υπουργείου Παιδείας, δια της διδασκαλίας της γλώσσας τους, των μορφωτικών ακολούθων τους. Οι μεταφράσεις των θεατρικών τους επιδοτούνται συστηματικά.

 

«Ενέργειες που αποδεικνύουν τον πολιτισμό τους», επισημαίνει η Βιτάλη, σύμφωνα με την οποία «αν η Ελλάδα είναι η χώρα του θεάτρου τότε αυτή η χώρα θα έπρεπε να έχει την πιο γερή πολιτιστική πολιτική στον τομέα του θεάτρου. Την εποχή της κρίσης, θα μου πείτε, ζητάς θέατρο όταν ο κόσμος δεν έχει τα απαραίτητα; Ας μην ξεχνάμε ότι ο πολιτισμός δεν είναι πλέον απλώς μια προσπάθεια για ψυχαγωγία ή επιμόρφωση ή προβληματισμό των πολιτών, αλλά μια ισχυρή βιομηχανία που θα μπορούσε να αναδείξει πολλές νέες θέσεις εργασίας. Στην Ευρώπη μόνο δραστηριοποιούνται 5.000.000 άτομα στον τομέα του πολιτισμού. Μεταξύ αυτών θα μπορούσε να υπάρχει και προσφορά εργασίας προς τους συγγραφείς. Γιατί όχι; Γιατί πρέπει ο συγγραφέας σήμερα στην Ελλάδα να αμείβεται με ελάχιστο ποσοστό ή να του ζητείται να δίνει τα έργα του δωρεάν και εκείνος να το κάνει για να μην τα έχει απλώς σαν τυπωμένα χαρτιά στο συρτάρι; Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ερώτηση μιας δημοσιογράφου στο ραδιόφωνο του BBC, όταν παιζόταν στο Λονδίνο το "Ροστμπίφ" μου, η οποία φαίνεται για πρώτη φορά ανακάλυπτε σύγχρονο Έλληνα συγγραφέα: "μα υπάρχουν στην Ελλάδα νέοι συγγραφείς πέρα από τους αρχαίους σας;". Αγγλικό μαύρο χιούμορ θα μου πείτε; Εξέφραζε όμως μια πραγματικότητα».

 

Στην Ελλάδα όχι μόνο δεν υπάρχει πολιτική για το ελληνικό έργο, αλλά αυτό που επικρατεί, προσθέτει η συγγραφέας, είναι «η απόλυτη απαξίωση των δραματουργών… «Είναι αδύνατο. Δεν ζεις σε αυτή τη χώρα κάνοντας τέχνη. Είναι σαφές. Ζεις κάνοντας παράλληλα κι άλλα πράγματα. Ένα ποσοστό δραματουργών, που ξεπερνά το 90%, δεν βιοπορίζεται από τη θεατρική γραφή. Ελάχιστοι μπορούν. Είναι αυτοί που έργα τους παρουσιάζονται στο Εθνικό και τα κρατικά θέατρα ή αυτοί που κάνουν μεγάλες πωλήσεις -πράγμα που τελευταία έχει ατονήσει».

 

Το γεγονός ότι η μοίρα των Ελλήνων δραματουργών, έναντι των υπολοίπων επαγγελματιών του θεάτρου, είναι δυσμενέστερη, ήταν ακόμη ένα κίνητρο για να μην περιοριστεί στην προώθηση αποκλειστικά του δικού της έργου: «Με ενδιαφέρει να είμαστε ένα συνασπισμένο σύνολο συγγραφέων ώστε να διεξάγουμε κοινό αγώνα για την προώθηση των σύγχρονων ελληνικών έργων». Δύο είναι τα συνθήματα που χρησιμοποιεί: «Η δύναμις εν τη ενώσει» και «ένας για όλους και όλοι για έναν». Αν όλα πάνε καλά στην πιλοτική διοργάνωση του 2014-2015, τότε το φεστιβάλ, μάς υπόσχεται η Λεία Βιτάλη, «θα ανοίξει την αγκαλιά του και σε άλλους συγγραφείς, και σε άλλα νέα έργα. Και μπορεί να καταφέρουμε τότε το ακατόρθωτο: να ανοίξει και ο δρόμος για άλλες χώρες. Χωρίς όμως τριβή με το σανίδι ούτε ηθοποιός ούτε σκηνοθέτης και φυσικά ούτε μεγάλος συγγραφέας υπάρχει. Αλλά το κοινό θα μας κρίνει. Κι εμείς θα του δώσουμε αυτή τη δυνατότητα».

 

Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 12/8/2014

http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=12%2F08%2F2014&id=442971

 

ΦΕΣΤΙΒΑΛ  ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΑ

 

Κατ’ αρχήν θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε για την τιμή που μας κάνετε να μιλήσετε στα Θεατρικά Προγράμματα .

-Η πρώτη ερώτηση που ήθελα να σας θέσω είναι ποια ανάγκη σας ώθησε στη δημιουργία του πρώτου σας θεατρικού έργου και πόσο διαφορετική ήταν η συγγραφική διαδικασία σε σύγκριση με  τα λογοτεχνικά έργα, με τα οποία είχατε καταπιαστεί ως τότε με μεγάλη επίσης επιτυχία.

- Το πρώτο κείμενο που έγραψα ήταν ένας θεατρικός μονόλογος. Θα μπορούσαμε βέβαια να πούμε ότι δεν ήταν παρά ένα διήγημα, είναι πολύ κοντά αυτά. Δεν σημαίνει βέβαια ότι ένα διήγημα μπορεί να αποτελεί και έναν θεατρικό μονόλογο οπωσδήποτε. Ανάλογα με τον τρόπο αφήγησης. Για παράδειγμα ο μονόλογος της Μόλλυ από τον Οδυσσέα του Τζόυς έχει αρκετές φορές παρασταθεί σαν θεατρικός μονόλογος, ενώ ανήκει στο μυθιστόρημα. Σίγουρα ωστόσο υπάρχει μια διαφορετική διαδικασία στη συγγραφή του ενός από το άλλο είδος. Αν θέλετε το θεατρικό έργο είναι πιο γειωμένο ενώ στο μυθιστόρημα η φαντασία μπορεί να καλπάζει ανεξέλεγκτα. Αλλά νομίζω ότι τα υλικά και στα δυο είδη είναι τα ίδια. Άνθρωποι και ανθρώπινες καταστάσεις.

-Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας για κάθε έργο σας, και από τα θεατρικά σας έργα ποιο ξεχωρίζετε περισσότερο;

- Είναι αρκετή μια εικόνα, μια λέξη, μια επιθυμία σφοδρή ή ένα βίωμα που δε λέει να ξεχαστεί για να πάρει φωτιά το κομπιούτερ. Μετά την πρώτη φωτιά καταλαγιάζουν τα πράγματα και αρχίζει η επεξεργασία της ιδέας και των ανθρώπινων χαρακτήρων και από μόνο του το θέμα διαλέγει αν θα μετατραπεί σε θεατρικό ή σε μυθιστόρημα. Δεν μπορώ όμως να πω ποιο έργο μου αγαπώ πιο πολύ. Με μια πρώτη σκέψη θα έλεγα ότι αγαπώ πάντα το καινούριο. Και το πιο καινούριο μου είναι το «Νύχτα στην Εθνική», αυτό που θα ανέβει στα πλαίσια του Φεστιβάλ μας.

-Έχετε μια συγκεκριμένη μέθοδο γραφής, ή η ίδια η γραφή σας παρασύρει;

- Κλασική μέθοδο γραφής θα μπορούσα να πω. Απλά πράγματα. Βρίσκω τους ήρωες που αγαπώ (γιατί αν δεν τους αγαπώ δεν μπορώ να γράψω γι’ αυτούς), κατόπιν φτιάχνω την αρχή, τη μέση και το τέλος. Μετά τα ανατρέπω όλα και γράφω. Ξεκινώντας τις περισσότερες φορές από το τέλος.

-Πόσο επηρεάζουν τη συγγραφή των έργων σας τα θέλω και οι απαιτήσεις του μεγάλου αναγνωστικού κοινού που έχετε δημιουργήσει, και πόσο ελεύθερη αισθάνεστε μέσα στη συγγραφική διαδικασία;

- Αν δεν αισθάνομαι ελεύθερη δεν μπορώ να δημιουργήσω. Άλλωστε η ίδια η δημιουργία και η τέχνη απαιτεί ελευθερία. Αλίμονο αν βάζαμε σαν προτεραιότητα τι θέλει ο αναγνώστης μας ή ο θεατής μας, αυτό θα ήταν μια εκ των προτέρων λογοκρισία και θα ματαίωνε τη δημιουργικότητα. Αυτό δεν είναι απαξίωση του κοινού μας αλλά αντίθετα ένας τρόπος για να του προσφέρουμε πραγματική τέχνη χωρίς αναστολές. Η τέχνη δεν θέλει αναστολές ούτε παραγγελίες. Θέλει τόλμη.

-Ποια ανάγκη ή ποια αφορμή σας ώθησε στη δημιουργία του Φεστιβάλ διαρκείας ελληνικού έργου του 21ου αιώνα;

- Παρόλο που τα τελευταία χρόνια ανεβαίνουν στις διάφορες σκηνές αρκετά Ελληνικά έργα, εντούτοις υπάρχει μια διάχυτη απαξίωση της Ελληνικής δραματουργίας και στη χώρα μας αλλά και διεθνώς. Φυσικά πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις για κάποιους μεμονωμένους συγγραφείς. Δυστυχώς –το λέω για χιλιοστή φορά και μπορεί να γίνομαι κουραστική- η Πολιτεία δεν βοηθά τους Έλληνες δραματουργούς ούτε στο εσωτερικό αλλά ούτε και έξω. Υπάρχουν θεατρικά έργα στα συρτάρια που θα άξιζε να δουν τα φώτα της σκηνής και ο κόσμος να τα γνωρίσει. Είμαι σίγουρη ότι γνωρίζοντάς τα θα τα αγαπήσει. Γιατί το Ελληνικό έργο στους Έλληνες δεν μιλάει με λέξεις αλλά με κώδικες. Είναι βγαλμένο από τα σπλάχνα της κοινωνίας μας και μιλάει γι’ αυτήν. Έτσι μετά από προσπάθεια χρόνων κατέληξα στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Το Αγγέλων Βήμα αγκάλιασε την ιδέα και τώρα γίνεται πραγματικότητα ένα όνειρο χρόνων. Μόνο όλοι μαζί μπορούμε να προχωρήσουμε και να στηρίξουμε τους εαυτούς μας.

-Πόσο δύσκολο είναι για ένα θεατρικό συγγραφέα να καταφέρει να δημιουργήσει, αλλά και να επιβιώσει στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα; Θεωρείτε ότι η πολιτεία στηρίζει τους νέους συγγραφείς;

- Η Πολιτεία δεν μπορεί να στηρίξει τον εαυτό της. Και θεωρεί τον πολιτισμό πολυτέλεια. Αλλά όλοι ξέρουμε ότι η τέχνη είναι ένας τρόπος να αντέχουμε την πραγματικότητα και να συνεχίζουμε τη ζωή μας.

-Με ποια κριτήρια επιλέχτηκαν τα έργα και οι συγγραφείς του πρώτου φεστιβάλ διαρκείας ελληνικού έργου του 21ου αιώνα;

- Το κριτήριο ήταν να υπάρχει σ’ αυτά η χαλαρή, έστω, ατμόσφαιρα νουάρ για να μπορούν να ενταχθούν σ’ αυτή την θεματική ενότητα που έχει αυτή τη σεζόν το Αγγέλων Βήμα. Και φυσικά να είναι έργα που αντιπροσωπεύουν την υψηλή σύγχρονη Ελληνική δραματουργία.

-Το τελευταίο σας έργο “Νύχτα στην Εθνική“ θα παρουσιαστεί στα πλαίσια του Φεστιβάλ στο Αγγέλων Βήμα σε σκηνοθεσία δική σας. Ποια θέματα πραγματεύεται το νέο σας θεατρικό έργο, και πόσο μεγάλο ατού θεωρείτε ότι είναι για ένα θεατρικό συγγραφέα να μπορεί να σκηνοθετήσει ο ίδιος το πόνημά του;

- Η νύχτα στην Εθνική κρύβει αυτά που δεν βγαίνουν εύκολα στο φως. Κρύβει βία, παρανομία, σκοτεινές επιθυμίες, άνομους έρωτες… Έναν ολόκληρο κόσμο που ζει μέσα στις σκιές. Ο βιασμός, γι’ αυτόν τον κόσμο, είναι ένας τρόπος να κάνεις έρωτα και το έγκλημα ένας τρόπος για να απαλλαγείς απ’ τους ανεπιθύμητους. Το έργο αναφέρεται στον ρατσισμό μας και στην αγάπη που όλοι λαχταράμε αλλά την επιδιώκουμε με τον λάθος τρόπο και τη βία. Δεν επιμένω να σκηνοθετώ τα έργα μου –άλλωστε το πρόσφατο «Ζεϊμπέκικο» δεν ανέβηκε σε δική μου σκηνοθεσία, αλλά του Φώτη Μακρή- όμως είναι φορές που κάτι με ερεθίζει να το κάνω. Όπως όταν γεννάς ένα μωρό και θες να το μεγαλώσεις μόνος σου. Σαν να ολοκληρώνεις μια δύσκολη γέννα και να παραδίδεις ο ίδιος το παιδί σου στον κόσμο. Αν το ‘χεις μεγαλώσει σωστά, θα προοδεύσει.

- Υπάρχουν κάποιες αρετές ή κάποια εφόδια που θεωρείτε ότι είναι απαραίτητα για τη συγγραφή ενός θεατρικού έργου; Ποια συμβουλή θα δίνατε σ’ ένα νέο θεατρικό συγγραφέα στο ξεκίνημά του;

-Να βλέπει πολύ και καλό θέατρο, να αγαπάει τους ήρωές του και να επιμένει σ’ αυτό που κάνει. Μέσα μας –ο καθένας μας- έχει μια φωνή που του ψιθυρίζει «προχώρα» αν κάτι μπορεί να το κάνει. Αυτή η φωνή λέγεται διαίσθηση. Μ’ αυτήν προχωράει η τέχνη.

- Αν παίρνατε συνέντευξη από τον εαυτό σας σ’ αυτή τη φάση της ζωής σας, υπάρχει κάποια ερώτηση που δεν σας έχει τεθεί ποτέ, και αν ναι, ποια θα ήταν αυτή;

- Δεν μου έχει τεθεί ποτέ η ερώτηση αν είμαι ευτυχισμένη. Αλλά έτσι κι αλλιώς δεν θα μπορούσα να απαντήσω.

 

 

 

 

 

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΕΘΝΟΣ Λεία Βιτάλη

 

-   Πώς αποφασίσατε, εν μέσω κρίσης, το Φεστιβάλ Ελλήνων Συγγραφέων, κυρία Βιτάλη;

 

- Η δημιουργία είναι αντίσταση στην κρίση. Και πιστεύω ότι είναι πολύ πιο σημαντικό ένας καλλιτέχνης ή διανοούμενος να μιλάει με το έργο του στον κόσμο από το να βγάζει κορώνες από τα μίντια ιδιαίτερα σε εποχή κρίσης. Το σύγχρονο Ελληνικό έργο που γράφτηκε μέσα στην εποχή της κρίσης μεταφέρει εμπειρίες και γνώσεις, προβληματισμούς και κριτική σκέψη απέναντι στα γεγονότα της σύγχρονης πραγματικότητας. Μ’ αυτό το σκεπτικό τόλμησα να προτείνω αυτό το φεστιβάλ στο Αγγέλων Βήμα και –αντίθετα απ’ ότι έκανε η Πολιτεία- το αγκάλιασε με χαρά. Ελπίζω ότι θα το αγκαλιάσει κι ο κόσμος και το Ελληνικό έργο θα πάρει τη θέση που του αξίζει στην καρδιά μας.

 

2)   «6 εγκλήματα ζητούν συγγραφέα» να αποκωδικοποίησουμε τον τίτλο του; Φαντάζομαι καθόλου τυχαίος.

 

- Φωνάζει από μακριά Πιραντέλο! Μας ταίριαξε γιατί είμαστε σ’ αυτή τη φάση 6 Έλληνες συγγραφείς. Και εντάσσουμε το φεστιβάλ μας στην ενότητα noir που έχει αυτή τη σεζόν το Αγγέλων Βήμα. Κάθε έργο, όπως καταλαβαίνετε, περιστρέφεται γύρω από ένα έγκλημα, είτε ρεαλιστικό είτε συμβολικό, πάντα ενταγμένο στη σύγχρονη πραγματικότητα. Μπορεί να άπτεται της πολιτικής, ή του έρωτα, ή της ύπαρξης, ή άλλου σύγχρονου προβλήματος. Και η εποχή μας έχει πολλά εγκλήματα για να μας εμπνέει. Είμαστε –όπως αστειευόμαστε μεταξύ μας οι συγγραφείς- «εγκληματίες»! Έχουμε πολλή χαρά γι’ αυτό και… άγχος!

 

 

- Ούτε και οι συμμετέχοντες σ’ αυτό, έτσι δεν είναι;

 

- Το επιθυμητό ήταν να έχουν γράψει οι συγγραφείς έργα που να περιέχουν κάποιο έγκλημα και να έχουν ατμόσφαιρα νουάρ για να μπορούν να ενταχθούν στην ενότητα. Τώρα όταν λέμε νουάρ θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η σύνδεση είναι χαλαρή και να μη φανταστούμε το καθαρόαιμο νουάρ του αμερικανικού σινεμά. Άλλωστε δεν έχουν γραφτεί –απ’ όσο ξέρω- Ελληνικά θεατρικά έργα καθαρόαιμου νουάρ. Επί πλέον τα έργα θα έπρεπε να είναι καινούρια, άπαιχτα σε κανονική παράσταση και άξια. Έτσι μαζευτήκαμε (με τη σειρά που θα παρουσιαστούν τα έργα τους) η Νίνα Ράπη, ο Τσιμάρας Τζανάτος, ο Δημήτρης Ζουγκός, η υποφαινομένη, ο Ανδρέας Φλουράκης, η Χρύσα Σπηλιώτη. Είναι όλοι σημαντικοί συγγραφείς, κάποιοι βραβευμένοι και εδώ και διεθνώς, κάποιων έργα έχουν ανέβει και στο εξωτερικό, μερικοί διδάσκουν θεατρική γραφή. Προσωπικά θεωρώ ότι είμαστε μια ομάδα που έχει πραγματικά κάτι φρέσκο να πει στον κόσμο. 

 

-«Ελληνικό θέατρο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ελληνικό έργο», το είπε ο Κουν, το επικαλείστε και κάνετε ό,τι περνά απ’ το χέρι σας γι’ αυτό. Τι έχει το θέατρο που δεν έχει καμία άλλη μορφή τέχνης;

 

- Αμεσότητα! Ό,τι γίνεται συμβαίνει ενώπιόν σου. Αν αφεθείς σαν θεατής θα σε πάρει μαζί του και θα νιώσεις μια πραγματική εμπειρία, τέτοια που μπορεί να μη τη νιώσεις στην πραγματική ζωή για όλη σου τη ζωή. Αυτό σε κάνει πιο πλούσιο και γνώστη. Η εμπειρία μας κάνει πιο πλούσιους και μας δίνει ένα χέρι για παρακάτω. Και επειδή στο θέατρο είναι παρούσες όλες οι τέχνες, αυτή την εμπειρία την κάνει ακόμη πιο ενδιαφέρουσα. Φυσικά αυτό προϋποθέτει ένα δυνατό έργο και μια καλή παράσταση.

 

5) Έργα σας παίζονται και βραβεύονται, ιδιαίτερα στο εξωτερικό, τι ακριβώς συμβαίνει εδώ;

 

- Δεν έχω παράπονο από τις Ελληνικές σκηνές. Έργα μου στην Ελλάδα και στην Κύπρο παίζονται εδώ και 15 χρόνια από την εποχή που ο Αντωνίου ανέβασε στο θέατρό του το «Γεύμα» και έκανε επιτυχία. Μέχρι τώρα έχουν παιχτεί αρκετά έργα μου. Πέρσι παίχτηκε το «Ζεϊμπέκικο» που έκανε επιτυχία και θα συνεχιστεί και φέτος στο Studio Μαυρομιχάλη. Η αλήθεια είναι πως ναι έχω κάποια διεθνή διάκριση πέρα από τις Ελληνικές και έχουν ανεβεί κάποια δικά μου έργα στο εξωτερικό (από το Troyan Horse και από το Theatre Lab στο Riverside studios). Αλλά το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει στήριξη από την Ελληνική Πολιτεία με κάποια προγράμματα Πολιτιστικής Πολιτικής που να βοηθούν στο ανέβασμα των σύγχρονων Ελληνικών έργων έξω, για να υπάρξει μια συνέπεια και μια συνέχεια. Γίνονται μεμονωμένες προσπάθειες με ιδιωτική πρωτοβουλία αντίθετα με τα ξένα έργα, τα οποία προωθούνται σε όλες τις χώρες συστηματικά μέσω της πολιτικής των χωρών τους. ‘Ισως οι αρμόδιοι δεν έχουν καταλάβει ακόμη το μέγιστο όφελος που θα προκύψει για τη χώρα η διείσδυση του σύγχρονου Ελληνικού πολιτισμού στις ξένες χώρες, ιδιαίτερα σ’ αυτή την εποχή που η Ελλάδα βρίσκεται σ’ αυτή τη δυσμενή θέση σε παγκόσμιο επίπεδο.

 

6) Τι είναι εκείνο που συναντάτε στο θέατρο πού δεν υπάρχει στη μυθιστοριογραφία;

 

- Μμμμ… Γράφω τα μυθιστορήματα… ξαπλωμένη και τα θεατρικά μου… περπατώντας. Νομίζω ότι αυτό τα λέει όλα. Στο μυθιστόρημα μπορώ ν’ αφήσω ανεξέλεγκτο τον εαυτό μου, μα εντελώς ανεξέλεγκτο. Στο θέατρο γειώνομαι και αφουγκράζομαι από πιο κοντά την πραγματικότητα και τους ανθρώπους. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι απεκδύομαι την όποια τρέλα κουβαλάω σαν συγγραφέας και σαν άνθρωπος αλλά και την τάση μου –όπως με έχουν πείσει πλέον οι άλλοι ότι έχω- να τεντώνω τις καταστάσεις στα άκρα τους.

 

- Μέχρι πρότινος το «Ζεϊμπέκικο», τώρα «Νύχτα στην Εθνική», γιατί αυτά και γιατί αυτήν ειδικά την εποχή;

 

- Στο «Ζεϊμπέκικο» με στοίχειωσε ένας ατίθασος άνθρωπος και καλλιτέχνης που πιστεύω ότι υπήρξε θύμα του «καθωσπρεπισμού» της εποχής μας και αναδείκνυε τις κρυφές πληγές της Ελλάδας. Η «Νύχτα στην Εθνική» με έβαλε σ’ ένα άλλο καζάνι, που σήμερα βράζει στον τόπο μας αλλά και διεθνώς. Αυτό του ρατσισμού. Και διηγούμαι την ιστορία μιας παλιάς Ελληνίδας μετανάστριας και μιας σύγχρονης ξένης που συγκρούονται, ενώ έχουν περάσει και οι δυο τους από τα ίδια μονοπάτια, κάτω από την απειλητική παρουσία ενός προβληματικού νέου άντρα που γι’ αυτόν ο βιασμός είναι δικαίωμα και τρόπος να κάνεις έρωτα με μια ξένη. Θεωρώ ότι σήμερα το θέατρο –τώρα που όλα είναι υπό τις διαταγές μιας παγκοσμιοποίησης, που κάνει πολτό τις εθνικές κουλτούρες- έχει πολύ ενδιαφέρον να ξανασκύψουμε σ’ αυτές με άλλη, φρέσκια ματιά. Και να αναδείξουμε την ιδιαιτερότητά μας και σαν χώρα και σαν λαός ξεφεύγοντας πλέον από το συρτάκι και σουβλάκι.

 

- Είναι ίδιοι οι θεματικοί άξονές σας στο θεατρικό έργο και στο μυθιστόρημα;

 

- Η κάθε ιδέα έρχεται με το δικό της περιτύλιγμα και διαλέγει μόνη της τη μορφή που θα πάρει.

 

- Έχετε γράψει και ιστορικό μυθιστόρημα, τι πρέπει να έχει μια εποχή για να γίνει λογοτεχνικά η εποχή σας;

 

- Όλες οι εποχές έχουν ενδιαφέρον γιατί σε όλες τις εποχές ζουν ενδιαφέροντες άνθρωποι. Το ζητούμενο είναι να τους ανακαλύψεις και να μιλήσεις γι’ αυτούς με τον δικό σου τρόπο και με αληθινή αλήθεια.

 

10) Τα θεατρικά έργα σας είναι συνήθως σύγχρονα, γιατί παρουσιάζει τόσο μεγάλο δραματουργικό ενδιαφέρον η εποχή μας;

 

- Από τις καλύτερες εποχές για να τις κάνεις έργο. Έχει τα πάντα. Βία, σωφρονισμό, αίμα, σπέρμα, πόλεμο, καπηλεία, ψευτιά, πουριτανισμό και ηθική υποκρισία, ματαιωμένα όνειρα, εκμετάλλευση, στυγνή εξουσία, απληστία, τρομολαγνεία, έλλειψη στοργής. Και τόσο πολύ μεγάλη ανάγκη για τρυφερότητα και αγάπη!

 

- Τι έχει η εποχή μας που δεν το είχε καμία άλλη εποχή;

 

- Ipad. Και απίστευτη πληροφόρηση μέχρις αηδίας. Τόση που για να φρενάρεις και να ασχοληθείς με κάτι στα σοβαρά και να εμβαθύνεις σ’ αυτό, πρέπει να απαρνηθείς τον κόσμο και να ‘χεις χάσει επεισόδια επιστρέφοντας. Αλλιώς δεν νομίζω ότι έχει να ζηλέψει τίποτα από τον μεσαίωνα ή άλλες σκοτεινές εποχές.

 

-Τα αρνητικά της (εποχής) λίγο, έως πολύ, τα γνωρίζουμε, υπάρχουν θετικά σε αυτή την ομολογουμένως δύσκολη και δυσανάγνωστη εποχή;

 

- Βρίσκεις ανθρώπους ν’ ακουμπήσεις απαλά το χέρι σου και να μη σε χαστουκίσουν.

 

- Η Τέχνη έχει λόγο σ’ αυτή την δική μας εποχή;

 

- Μπορεί η τέχνη να μην σώζει τον κόσμο αλλά κάνει την ζωή πιο ανεκτή. Κι αυτό το έχουμε ανάγκη σε τέτοιες απάνθρωπες περιόδους.

 

-Γράφουμε αλλιώς μετά την κρίση, κυρία Βιτάλη;

 

- Η τέχνη είναι από μόνη της μια κρυμμένη ιστοριογραφία. Οι αναλυτές στο μέλλον θα αποκαλύψουν τις διαφορές που θα περάσουν μέσα από την τέχνη.

 

15) «Η δύναμις εν τη ενώσει» και «ένας για όλους και όλοι για έναν» αυτό που απομένει και γιατί;

 

- Είναι ουτοπικό. Αλλά καμιά φορά συμβαίνει. Και είναι ό,τι πιο υπέροχο μπορεί να συμβεί στον σημερινό άνθρωπο, σ’ αυτή τη χώρα, σ’ αυτή την εποχή.

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΦΡΑΚΤΑΛ

Λεία Βιτάλη: Είμαστε –όπως αστειευόμαστε μεταξύ μας οι συγγραφείς- «εγκληματίες»!

 

(Απόσπασμα από συνέντευξη στην ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ)

 

«Μπορεί η τέχνη να μην σώζει τον κόσμο αλλά κάνει την ζωή πιο ανεκτή. Κι αυτό το έχουμε ανάγκη σε τέτοιες απάνθρωπες περιόδους», ισχυρίζεται και τολμά μέσα στην κρίση «Φεστιβάλ Ελλήνων συγγραφέων». Για το θέατρο κι εκείνο το Φεστιβάλ, για τα μυθιστορήματα και για την εποχή μας, η Λεία Βιτάλη μας μίλησε στο Fractal. Η εποχή μας, εξάλλου, «Από τις καλύτερες εποχές για να τις κάνεις έργο. Έχει τα πάντα. Βία, σωφρονισμό, αίμα, σπέρμα, πόλεμο, καπηλεία, ψευτιά, πουριτανισμό και ηθική υποκρισία, ματαιωμένα όνειρα, εκμετάλλευση, στυγνή εξουσία, απληστία, τρομολαγνεία, έλλειψη στοργής. Και τόσο πολύ μεγάλη ανάγκη για τρυφερότητα και αγάπη!»

 

- Τι διαθέτει που δεν το είχε καμία άλλη εποχή;

- «Ipad. Και απίστευτη πληροφόρηση μέχρις αηδίας. Τόση που για να φρενάρεις και να ασχοληθείς με κάτι στα σοβαρά και να εμβαθύνεις σ’ αυτό, πρέπει να απαρνηθείς τον κόσμο και να ‘χεις χάσει επεισόδια επιστρέφοντας. Αλλιώς δεν νομίζω ότι έχει να ζηλέψει τίποτα από τον μεσαίωνα ή άλλες σκοτεινές εποχές».

 

- Πώς αποφασίσατε, εν μέσω κρίσης, το Φεστιβάλ Ελλήνων Συγγραφέων, κυρία Βιτάλη;

- Η δημιουργία είναι αντίσταση στην κρίση. Και πιστεύω ότι είναι πολύ πιο σημαντικό ένας καλλιτέχνης ή διανοούμενος να μιλάει με το έργο του στον κόσμο από το να βγάζει κορώνες από τα μίντια ιδιαίτερα σε εποχή κρίσης. Το σύγχρονο Ελληνικό έργο που γράφτηκε μέσα στην εποχή της κρίσης μεταφέρει εμπειρίες και γνώσεις, προβληματισμούς και κριτική σκέψη απέναντι στα γεγονότα της σύγχρονης πραγματικότητας. Μ’ αυτό το σκεπτικό τόλμησα να προτείνω αυτό το φεστιβάλ στο Αγγέλων Βήμα και –αντίθετα απ’ ότι έκανε η Πολιτεία- το αγκάλιασε με χαρά. Ελπίζω ότι θα το αγκαλιάσει κι ο κόσμος και το Ελληνικό έργο θα πάρει τη θέση που του αξίζει στην καρδιά μας.

 

 - «Ελληνικό θέατρο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ελληνικό έργο», το είπε ο Κουν, το επικαλείστε και κάνετε ό,τι περνά απ’ το χέρι σας γι’ αυτό. Τι έχει το θέατρο που δεν έχει καμία άλλη μορφή τέχνης;

- Αμεσότητα! Ό,τι γίνεται συμβαίνει ενώπιόν σου. Αν αφεθείς σαν θεατής θα σε πάρει μαζί του και θα νιώσεις μια πραγματική εμπειρία, τέτοια που μπορεί να μη τη νιώσεις στην πραγματική ζωή για όλη σου τη ζωή. Αυτό σε κάνει πιο πλούσιο και γνώστη. Η εμπειρία μας κάνει πιο πλούσιους και μας δίνει ένα χέρι για παρακάτω. Και επειδή στο θέατρο είναι παρούσες όλες οι τέχνες, αυτή την εμπειρία την κάνει ακόμη πιο ενδιαφέρουσα. Φυσικά αυτό προϋποθέτει ένα δυνατό έργο και μια καλή παράσταση.

 

- Τι είναι εκείνο που συναντάτε στο θέατρο πού δεν υπάρχει στη μυθιστοριογραφία;

- Μμμμ… Γράφω τα μυθιστορήματα… ξαπλωμένη και τα θεατρικά μου… περπατώντας. Νομίζω ότι αυτό τα λέει όλα. Στο μυθιστόρημα μπορώ ν’ αφήσω ανεξέλεγκτο τον εαυτό μου, μα εντελώς ανεξέλεγκτο. Στο θέατρο γειώνομαι και αφουγκράζομαι από πιο κοντά την πραγματικότητα και τους ανθρώπους. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι απεκδύομαι την όποια τρέλα κουβαλάω σαν συγγραφέας και σαν άνθρωπος αλλά και την τάση μου –όπως με έχουν πείσει πλέον οι άλλοι ότι έχω- να τεντώνω τις καταστάσεις στα άκρα τους.

 

 - Μέχρι πρότινος το «Ζεϊμπέκικο», τώρα «Νύχτα στην Εθνική», γιατί αυτά και γιατί αυτήν ειδικά την εποχή;

- Στο «Ζεϊμπέκικο» με στοίχειωσε ένας ατίθασος άνθρωπος και καλλιτέχνης που πιστεύω ότι υπήρξε θύμα του «καθωσπρεπισμού» της εποχής μας και αναδείκνυε τις κρυφές πληγές της Ελλάδας. Η «Νύχτα στην Εθνική» με έβαλε σ’ ένα άλλο καζάνι, που σήμερα βράζει στον τόπο μας αλλά και διεθνώς. Αυτό του ρατσισμού. Και διηγούμαι την ιστορία μιας παλιάς Ελληνίδας μετανάστριας και μιας σύγχρονης ξένης που συγκρούονται, ενώ έχουν περάσει και οι δυο τους από τα ίδια μονοπάτια, κάτω από την απειλητική παρουσία ενός προβληματικού νέου άντρα που γι’ αυτόν ο βιασμός είναι δικαίωμα και τρόπος να κάνεις έρωτα με μια ξένη. Θεωρώ ότι σήμερα το θέατρο –τώρα που όλα είναι υπό τις διαταγές μιας παγκοσμιοποίησης, που κάνει πολτό τις εθνικές κουλτούρες- έχει πολύ ενδιαφέρον να ξανασκύψουμε σ’ αυτές με άλλη, φρέσκια ματιά. Και να αναδείξουμε την ιδιαιτερότητά μας και σαν χώρα και σαν λαός ξεφεύγοντας πλέον από το συρτάκι και σουβλάκι.

 

 - Είναι ίδιοι οι θεματικοί άξονές σας στο θεατρικό έργο και στο μυθιστόρημα;

- Η κάθε ιδέα έρχεται με το δικό της περιτύλιγμα και διαλέγει μόνη της τη μορφή που θα πάρει.

 

 - Έχετε γράψει και ιστορικό μυθιστόρημα, τι πρέπει να έχει μια εποχή για να γίνει λογοτεχνικά η εποχή σας;

- Όλες οι εποχές έχουν ενδιαφέρον γιατί σε όλες τις εποχές ζουν ενδιαφέροντες άνθρωποι. Το ζητούμενο είναι να τους ανακαλύψεις και να μιλήσεις γι’ αυτούς με τον δικό σου τρόπο και με αληθινή αλήθεια.

 

 - Τα θεατρικά έργα σας είναι συνήθως σύγχρονα, γιατί παρουσιάζει τόσο μεγάλο δραματουργικό ενδιαφέρον η εποχή μας;

- Από τις καλύτερες εποχές για να τις κάνεις έργο. Έχει τα πάντα. Βία, σωφρονισμό, αίμα, σπέρμα, πόλεμο, καπηλεία, ψευτιά, πουριτανισμό και ηθική υποκρισία, ματαιωμένα όνειρα, εκμετάλλευση, στυγνή εξουσία, απληστία, τρομολαγνεία, έλλειψη στοργής. Και τόσο πολύ μεγάλη ανάγκη για τρυφερότητα και αγάπη!

 

 

 

-Τι έχει η εποχή μας που δεν το είχε καμία άλλη εποχή;

- Ipad. Και απίστευτη πληροφόρηση μέχρις αηδίας. Τόση που για να φρενάρεις και να ασχοληθείς με κάτι στα σοβαρά και να εμβαθύνεις σ’ αυτό, πρέπει να απαρνηθείς τον κόσμο και να ‘χεις χάσει επεισόδια επιστρέφοντας. Αλλιώς δεν νομίζω ότι έχει να ζηλέψει τίποτα από τον μεσαίωνα ή άλλες σκοτεινές εποχές.

 

 - Τα αρνητικά της (εποχής) λίγο, έως πολύ, τα γνωρίζουμε, υπάρχουν θετικά σε αυτή την ομολογουμένως δύσκολη και δυσανάγνωστη εποχή;

- Βρίσκεις ανθρώπους ν’ ακουμπήσεις απαλά το χέρι σου και να μη σε χαστουκίσουν.

 

 - Η Τέχνη έχει λόγο σ’ αυτή την δική μας εποχή;

- Μπορεί η τέχνη να μην σώζει τον κόσμο αλλά κάνει την ζωή πιο ανεκτή. Κι αυτό το έχουμε ανάγκη σε τέτοιες απάνθρωπες περιόδους.

 

 - Γράφουμε αλλιώς μετά την κρίση, κυρία Βιτάλη;

- Η τέχνη είναι από μόνη της μια κρυμμένη ιστοριογραφία. Οι αναλυτές στο μέλλον θα αποκαλύψουν τις διαφορές που θα περάσουν μέσα από την τέχνη.

 

 - «Η δύναμις εν τη ενώσει» και «ένας για όλους και όλοι για έναν» αυτό που απομένει και γιατί;

- Είναι ουτοπικό. Αλλά καμιά φορά συμβαίνει. Και είναι ό,τι πιο υπέροχο μπορεί να συμβεί στον σημερινό άνθρωπο, σ’ αυτή τη χώρα, σ’ αυτή την εποχή.

 

(Περιοδικό fractal η γεωμετρία των ιδεών)

 

http://fractalart.gr/leia-vitali/